Co jedzą stulatkowie z niebieskich stref? Proste składniki i drzemka zamiast deseru
Dieta stulatków z niebieskich stref to sekret długowieczności. Czy zawiera jakieś specjalne składniki? Podpowiadamy co jedzą stulatkowie z niebieskich stref – niektóre fakty mogą Cię zaszokować!
Mieszkańcy Blue Zones cieszą się długowiecznością, którą zawdzięczają m.in. swojej diecie. Przyjrzyjmy się bliżej temu co jedzą mieszkańcy Blue Zones, poznając w ten sposób odpowiedź na pytanie jak żyć długo w dobrym zdrowiu.
Czym są Blue Zones?
Blue Zones to są miejsca na świecie, w których ludzie częściej niż gdziekolwiek indziej dożywają niezwykle sędziwego wieku. W tamtejszych społecznościach nie brakuje zdrowych i aktywnych dziewięćdziesięciolatków, stulatków, a także osób, które przekroczyły już trzycyfrowy wiek. Tam też ryzyko zachorowania na choroby cywilizacyjne, w tym choroby serca, raka czy cukrzycę, jest znacznie niższe niż w innych częściach świata. Naukowcy szybko powiązali kondycję mieszkańców Blue Zones z ich dietą oraz stylem spędzania czasu.
A które rejony świata cieszą się największym odsetkiem ponad stuletnich mieszkańców? Do Blue Zones zalicza się: wyspy Ikaria w Grecji i Okinawa w Japonii, prowincja Oristano na Sardynii, miasto Loma Linda w Kalifornii i półwysep Nicoya na Kostaryce.
A w czym tkwi sekret ich długowieczności? To właśnie postanowili zbadać Gianni Pes, włoski lekarz i naukowiec zajmujący się gerontologią, oraz Michel Poulain, belgijski astrofizyk i demograf. Blue Zones to właśnie wniosek z pracy tych badaczy. Po raz pierwszy użyto tego terminu publicznie w magazynie National Geographic w 2005 roku, w artykule zatytułowanym „Sekrety długiego życia”.
Od tego momentu jadłospis mieszkańców Blue Zones jest przedmiotem zainteresowania dietetyków, antropologów i kucharzy z całego świata. Program kulinarny w niebieskich strefach nagrał słynny brytyjski kucharz Jamie Oliver, licząc na to, że zainspiruje tym samym resztę świata zdrowymi nawykami żywieniowymi tamtejszych mieszkańców.
Ikaria w Grecji
Duży wpływ na długowieczność mieszkańców Ikarii ma dieta bogata w warzywa, a w szczególności fasolę, paprykę i bakłażany, przy jednoczesnym ograniczeniu wysoko przetworzonych i tłustych produktów. Na talerzach Ikaryjczyków często pojawiają się ryby zamiast mięsa. Większość osób zamieszkujących ten region Grecji posiada własne ogródki, dzięki czemu sama hoduje swoje jedzenie. Do większości potraw podaje się oliwę, miód i lokalne sery. Mieszkańcy Ikarii ponadto sporo spacerują i ucinają sobie dużo drzemek – szczególnie po obiedzie – dzięki czemu są wyspani i pełni energii, nawet wieczorami. Grecy są również prorodzinni, prowadzą wspólne biznesy rodzinne i wspólnie jedzą posiłki.
Sardynia we Włoszech
Wspólnota jest również słowem kluczem dla mieszkańców Sardynii. Zamieszkujący ten region świata ludzie nie wyobrażają sobie jedzenia bez dwóch rzeczy – wina oraz towarzystwa, oczywiście z umiarem. Na talerzach Sardyńczyków znajdziemy wiele strączków, warzyw i pełnego ziarna. Uprawia się tutaj także pradawne odmiany pszenicy, które są jadane bez przemiału – dusi się je tylko z fasolą, warzywami oraz oliwą. Nie spożywa się również zbyt wiele tłuszczu zwierzęcego, a z racji położenia nad morzem w diecie mieszkańców Sardynii znajduje się wiele owoców morza oraz ryb.
Nicoya na Kostaryce
Dużą zaletą tego regionu świata jest obfitość świeżej żywności, w tym egzotycznych owoców (kokosów, mango, awokado czy papai). Mieszkańcy Kostaryki jedzą także dużo bananów, ryżu, ryb oraz czarnej fasoli. Codzienne życie mija tam bezstresowo i powoli, zgodnie z zasadą „co masz zrobić dzisiaj, zrób jutro”. Jedzenie przygotowuje się z wielką uwagą, a czas posiłku jest właściwie celebrowany; wspólny stół łączy wiele pokoleń.
Loma Linda w Kalifornii
Sekretem długowieczności mieszkańców Loma Linda jest wiara – ponad połowa mieszkańców miasta należy do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, która zaleca wiernym stosowanie się do restrykcyjnych zasad zdrowego stylu życia. Średnia długość życia wynosi tu ponad 80 lat, a ryzyko zachorowania na choroby serca, nowotwory czy demencję jest właściwie znikoma. Eksperci upatrują przyczyny takiego stanu rzeczy nie tylko w diecie, ale i w wysokim poziomie aktywności fizycznej mieszkańców tego regionu. Są oni także przeważnie wegetarianami, i jadają skromnie, bo tylko dwa razy dziennie. Dzień rozpoczyna się od obfitego śniadania, a kolacja jest symboliczna. Posiłki zawierają przede wszystkim warzywa, strączki, orzechy oraz nasiona.
Okinawa w Japonii
Dieta stulatków w Japonii opiera się przede wszystkim na batatach. Na śniadanie jada się zupę na bazie fermentowanego miso z warzywami i kiełkami, a do innych posiłków dodaje się algi, tofu, natto (czyli przefermentowane ziarna soi) oraz ryż. Dużą rolę w kuchni mieszkańców Okinawy odgrywają przyprawy, szczególnie pieprz, imbir i kurkuma. Ulubionym napojem tej ludności jest napar z zielonej herbaty. Mięso jada się z kolei tylko w święta, a białko zwierzęce spożywane jest w postaci ryb, jednak stosunkowo rzadko.
Co łączy dietę mieszkańców wszystkich stref niebieskich?
Blue Zones znajdują się w różnych częściach świata, dlatego dieta ich mieszkańców różni się od siebie. Mimo to, podejście do jedzenia oraz zasady przyrządzania posiłków są w tych miejscach identyczne.
Podstawą diety w Blue Zones jest maksymalne ograniczenie przetworzonych pokarmów roślinnych. Ludzie odżywają się przede wszystkim tym, co sami wyhodują lub zbiorą. Żywność jest najczęściej spożywana w formie świeżej, surowej, krótko gotowanej lub duszonej – rzadko smażonej.
Kolejną wspólną cechą wszystkich Blue Zones jest bliskość wody i kultura skupiona wokół morza. Ryb nie jedzą właściwie tylko Adwentyści Dnia Siódmego – reszta mieszkańców tych regionów stawia ryby i owoce morza ponad mięsem. Mieszkańcy Okinawy jedzą także wodorosty.
Ponadto, ludzie w niebieskich strefach czerpią większość składników odżywczych z warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych oraz orzechów i nasion.
Najważniejszym jest jednak fakt, iż mieszkańcy Blue Zones jedzą w sposób niespieszny, celebrują wspólny posiłek, cieszą się smakami i swoim towarzystwem. Dokładając do tego codzienny ruch, odpowiednią dawkę snu i świeże powietrze, a także pozytywne nastawienie otrzymujemy uniwersalną receptę na to jak żyć długo w dobrym zdrowiu.